Organisaties investeren vandaag massaal in data, dashboards en AI-oplossingen, maar zelfs met de beste tools loopt het vaak mis bij de basis: vertrouwen. Wanneer cijfers niet kloppen, definities per afdeling verschillen en iedereen zijn eigen Excel gebruikt, stort het datagedreven bouwwerk als een kaartenhuis in.
Wie ooit in een directiemeeting zat waarin twee afdelingen met dezelfde KPI’s kwamen — maar met verschillende cijfers — herkent het probleem. Het is zelden de technologie die faalt, maar het governance- en ownershipmodel. Zodra data onbetrouwbaar aanvoelen, grijpen organisaties terug naar buikgevoel in plaats van inzicht. En dat is exact wat data-professionals willen vermijden.
Waar vertrouwen verloren gaat
Vertrouwen in data verdwijnt zelden in één klap. Het erodeert langzaam — door kleine fouten, onduidelijke definities en onzichtbare silo’s. De voornaamste oorzaken:
- Geen eenduidige definities
“Wat is een actieve klant?” klinkt banaal, maar elke businessunit kan iets anders bedoelen. Zonder heldere, centrale definities blijft elk rapport relatief. - Datakwaliteit zonder ownership
Fouten in brondata worden pas opgemerkt wanneer ze op een dashboard opduiken. Maar wie is verantwoordelijk om ze te corrigeren? Vaak niemand. - Tool-first in plaats van people-first
Bedrijven investeren in BI-tools, maar vergeten change management. Mensen blijven hun eigen manieren gebruiken, omdat ze de data niet vertrouwen — een vicieuze cirkel. - Gebrek aan transparantie
Wanneer de herkomst van data (lineage) niet duidelijk is, verdwijnt elk gevoel van controle. “Waar komen deze cijfers eigenlijk vandaan?” is dan de doodsteek voor geloofwaardigheid.
Het tij keren: van data-chaos naar vertrouwen
Data vertrouwen win je niet met een éénmalig project. Het vraagt om structurele maturiteit: governance, processen én cultuur. Vijf hefbomen maken het verschil:
- Bouw een gemeenschappelijke data-taal
Begin niet met tools, maar met woorden.
Maak van definities een strategische oefening: wat bedoelen we met omzet, klant, marge? Leg het vast in een business glossary en zorg dat alle teams erin meeschrijven. Zodra de taal uniform is, wordt rapportering automatisch consistenter. - Creëer zichtbaarheid in de herkomst van data
Een data-catalogus of lineage-tool toont niet alleen wáár data vandaan komen, maar ook wíe eraan raakt. Transparantie creëert vertrouwen: wie de bron kent, durft de output te gebruiken. - Geef ownership aan de business
Data is te belangrijk om enkel aan IT over te laten. Zorg dat elk domein (finance, HR, sales, operations) een data steward heeft die verantwoordelijk is voor kwaliteit en definities binnen zijn domein. Zo verplaats je data-eigenaarschap van IT naar business — waar de kennis over context zit. - Investeer in datacultuur, niet enkel technologie
Mensen moeten begrijpen waarom datakwaliteit belangrijk is. Train teams om fouten te melden, dashboards kritisch te bekijken en met data te werken als één versie van de waarheid. Cultuurverandering is de traagste stap, maar ook de meest duurzame. - Meet vertrouwen actief
Gebruik een “data trust index” om te meten hoe gebruikers data ervaren. Stel simpele vragen: Gebruik je de dashboards regelmatig? Vertrouw je op de cijfers bij beslissingen? De antwoorden zijn een spiegel voor de maturiteit van je data-organisatie.
Van wantrouwen naar adoptie
Vertrouwen in data ontstaat niet in de database, maar in het hoofd van de gebruiker.
Wanneer businessleaders data begrijpen, herkennen en geloven, worden ze ambassadeurs.
En dát is het moment waarop data eindelijk haar rol vervult: niet langer een IT-product, maar een strategische asset die beslissingen versnelt in plaats van vertraagt.
Wil je weten hoe Ideeds organisaties helpt om data opnieuw geloofwaardig te maken — van strategie tot governance en BI-architectuur?
